Onderzoek brandveiligheid overdekte binnentuinen
Maarten van Oort, adviseur brandveiligheid, neemt ons mee in zijn onderzoek met betrekking tot brandveiligheid van overdekte binnentuinen.
Brandveiligheid overdekte binnentuinen
Recent heeft Helix Advies een brandscan uitgevoerd voor een wooncomplex voor senioren. Dit complex bestaat uit twee blokken met appartementen. Tussen een deel van de blokken bevindt zich een overdekte binnentuin, zie onderstaande foto’s. De binnentuin wordt gebruikt voor bijeenkomsten. Tevens worden hier scootmobielen en elektrische fietsen opgeladen. Het glazen dak heeft boven de blokken met woningen over de hele lengte een circa 1 meter hoge open verbinding met de buitenlucht. Ook op de 1e verdieping is een circa 3 m2 grote open verbinding met de buitenlucht aanwezig.
Buitenzijde wooncomplex met binnentuin
Binnenzijde overdekte binnentuin
Een overdekte binnentuin in een wooncomplex, waardoor vanuit de aangrenzende woningen moet worden gevlucht, moet conform het Bouwbesluit 2012 zijn uitgevoerd als extra beschermde vluchtroute. Dit betekent dat de gevels van de woningen brandwerend moeten zijn uitgevoerd en dat de binnentuin niet als verblijfsruimte mag worden gebruikt. Ook mogen er geen fietsen of scootmobielen worden geplaatst.
Omdat in de binnentuin niet aan de voorwaarden voor een extra beschermde vluchtroute wordt voldaan, is door Helix Advies onderzocht of op basis van gelijkwaardigheid aan de door de overheid gestelde eisen ten aanzien van een veilige ontvluchting vanuit de woningen kan worden voldaan.
Waarom een extra beschermde vluchtroute?
Bij woningen duurt het langer voordat personen ontvluchten, omdat er geen brandmeld- en ontruimingsalarminstallatie vereist is. Hierdoor worden personen in eerste instantie alleen in de brandende woning gealarmeerd door de in de woning aanwezige rookmelder(s). De overige bewoners worden pas gealarmeerd door alerte buren of door de gearriveerde politie of brandweer. Er moet van worden uitgegaan dat de overige bewoners pas na 15 minuten zullen starten met vluchten.
Vanwege deze latere start van de ontvluchting worden strenge eisen gesteld aan de vluchtroute. De vluchtroute moet vanaf de toegangsdeur tot de woning tot aan het aansluitende terrein worden uitgevoerd als extra beschermde vluchtroute. Een extra beschermde vluchtroute die door een besloten ruimte voert, moet brandwerend van omliggende ruimten worden afgescheiden. Ook mag deze vluchtroute niet door verblijfsruimten voeren.
Gelijkwaardigheid
Om te voorkomen dat de binnengevels van de woningen brandwerend moeten worden uitgevoerd en om het gebruik van de binnentuin als verblijfsruimte toe te kunnen staan, moet worden aangetoond dat op een gelijkwaardige wijze aan de doelstellingen uit de bouwregelgeving omtrent vluchtroutes wordt voldaan.
Er is sprake van gelijkwaardigheid op het moment dat de beschikbare ontruimingstijd groter is dan de benodigde ontruimingstijd, rekening houdend met een voldoende hoge veiligheidsmarge.
De benodigde ontruimingstijd bedraagt voor dit gebouw circa 20 minuten, omdat pas gestart zal worden met de ontruiming na circa 15 minuten en de aanwezige senioren niet snel zullen kunnen vluchten.
Voor de berekening van de beschikbare ontruimingstijd is in dit onderzoek gebruik gemaakt van het TNO-Vultijdenmodel.
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd met vier brandscenario’s:
- Brand in de binnentuin.
- Brand in een aangrenzende woning op de begane grond.
- Brand in een aangrenzende woning op de 1e verdieping.
- Brand in een aangrenzende woning op de 2e verdieping.
De berekeningen laten zien dat in de binnentuin een rooklaag ontstaat die gedurende 20 minuten niet lager zal komen dan 4,5 meter boven de vloer, maar dat daarbij wel rooklaagtemperaturen ontstaan tot circa 160 °C, zie onderstaande schema's.
Berekende rooklaagdikte en rookvrije laag
Berekende rooklaagtemperatuur
Uit de berekeningen volgt dat bij alle scenario’s de condities in de binnentuin na 20 minuten onvoldoende zijn voor een veilige ontvluchting. Bij diverse scenario’s kan al na enkele minuten niet meer veilig over de galerijen op de 1e en 2e verdieping worden gevlucht. Ook volgt uit de berekende rooklaagtemperaturen dat binnen de benodigde ontruimingstijd van 20 minuten sprake kan zijn van brekend en vallend glas vanuit het dak.
Dit betekent dat in dit geval geen sprake is van een gelijkwaardige ontvluchting en dat aanvullende voorzieningen nodig zijn voor een veilige ontvluchting.
Artikel van Maarten van Oort